به گزارش روابط عمومی سازمان تات به نقل از ایسنا؛ افشار معتقد است، آبیاری قطره‌ای زیر سطحی حتی می‌تواند راندمان ۹۵ درصد را نیز ارائه دهد. در این حالت، تنها ۵ درصد از آب تحویلی، به‌عنوان تلفات محسوب می‌شود که کمک شایانی به مدیریت منابع آب می‌کند.
وی درباره وضعیت موجود آبیاری در کشور بیان کرد: تاکنون حدود ۳۰ درصد از اراضی آبی کشور تحت پوشش سیستم‌های آبیاری قرار گرفته‌اند. این روش‌ها علاوه بر توسعه از نظر مساحت قابلیت توسعه فنی و مدیریتی را نیز دارند تا بتوان بهره‌وری آب را افزایش داد.
عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی خراسان رضوی با تاکید بر اهمیت انتخاب سیستم آبیاری خاطرنشان کرد: انتخاب سیستم آبیاری نامناسب می‌تواند منجر به کاهش بهره‌وری شود. ارتفاع آبپاش‌ها، دبی و فشار مناسب آن در روش آبیاری بارانی و انتخاب قطره چکان مناسب و نوار تیپ مناسب در روش آبیاری قطره ای از عوام موثر بر راندمان و بهره وری آب در این سیستم‌ها است و انتخاب نامناسب آن‌ها ممکن است باعث پوسیدگی یا رشد بیماری‌های گیاهی شود. برخی گیاهان مانند خربزه و ذرت نیازمند شرایط خاصی هستند که باید در انتخاب سیستم آبیاری مدنظر قرار گیرد.
وی ادامه داد: برای افزایش بهره‌وری آب در کشاورزی، لازم است که سیستم‌های آبیاری مناسب با توجه به شرایط محیطی و نوع محصولات انتخاب شوند. آبیاری قطره‌ای و دیگر روش‌های نوین می‌توانند راه‌حل‌های مؤثری برای چالش‌های موجود باشند. با توجه به تنوع شرایط جوی و خاکی، انتخاب صحیح سیستم آبیاری می‌تواند تأثیر بسزایی بر عملکرد کشاورزی داشته باشد.
افشار با بیان اینکه در بحث آبیاری، به‌ویژه در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای، چالش‌های متعددی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرند، گفت: یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، محدودیت‌های ناشی از روزنه‌های خروجی آب است که می‌تواند به گرفتگی‌ها آن‌ها منجر شود. گرفتگی روزنه‌ها در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای از چالش‌های اصلی در این زمینه است. آب از طریق روزنه‌های کوچک از لوله‌ها خارج می‌شود که این روزنه‌ها معمولاً در اندازه‌های ۰.۱ تا ۵ میلی‌متر هستند. گرفتگی این روزنه‌ها می‌تواند به دلایل شیمیایی یا فیزیکی اتفاق بیفتد، به‌عنوان مثال رسوب املاح موجود در آب، مشابه رسوب‌هایی که در سماورها پس از مدتی مشاهده می‌شود، می‌تواند باعث ایجاد گرفتگی شود که این مسئله می‌تواند منجر به کاهش کارایی سیستم آبیاری شود.
تولید ۹۵ درصدی تجهیزات سیستم‌های آبیاری در داخل کشور
عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی درباره وضعیت تولید داخلی در زمینه تجهیزات آبیاری کشاورزی افزوده: خوشبختانه کشور ما در زمینه تولید تجهیزات آبیاری پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است. حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد از تجهیزات مورد نیاز برای سیستم‌های آبیاری در داخل کشور تولید می‌شود. این تجهیزات معمولاً کیفیت مناسبی دارند و توانسته‌اند نیازهای کشاورزان را به خوبی برآورده کنند.
وی با تاکید بر اهمیت مدیریت و برنامه‌ریزی در حوزه آبیاری کشاورزی عنوان کرد: یکی از چالش‌های اصلی و مهم در آبیاری، مدیریت صحیح و برنامه‌ریزی مناسب است. با توجه به تنوع موجود در سیستم‌های آبیاری، انتخاب روش مناسب می‌تواند به بهره‌وری بالاتر منجر شود. با این حال، هنوز هم متوسط راندمان آبیاری در کشور کم است و فاصله قابل توجه با پتانسیل واقعی دارد که می‌توان با برنامه‌ریزی و مدیریت مناسب، به راندمان بسیار بالاتر دست یافت.
افشار با اشاره به تلفات آب در آبیاری کشاورزی گفت: تلفات آب در کشاورزی به دو دسته تقسیم می‌شود: تلفات انتقال آب و تلفات آبیاری داخل مزرعه. تلفات انتقال آب معمولاً ناشی نفوذ و تبخیر در کانال‌های خاکی است که خوشبختانه با لوله‌گذاری در سیستم‌های انتقال آب این تلفات به حداقل می رسد، همچنین در داخل مزرعه نیز عوامل متعددی باعث ایجاد تلفات می‌شود. برای مثال در آبیاری سطحی آماده‌سازی نامناسب زمین و شخم نامناسب باعث ایجاد کلوخه‌های بزرگ شده و توزیع آب در مزرعه را با مشکل مواجه می‌کند که این خود عاملی برای کاهش راندمان آبیاری است.
این عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی درباره چالش‌های اجتماعی کشاورزی و آبیاری اظهار کرد: در بسیاری از مناطق، کشاورزان به دلیل مشکلات اجتماعی و اقتصادی موجود، نمی‌توانند به‌راحتی با سیستم‌های جدید هماهنگ شوند. این مسئله به‌ویژه در مناطقی که نیاز به همکاری گروهی برای اجرای سیستم‌های آبیاری یکپارچه وجود دارد، مشهود است. احساس نابرابری در توزیع آب و عدم اعتماد به سیستم‌های جدید می‌تواند مانع از پذیرش این فناوری‌ها توسط کشاورزان خرده مالک شود.
وی ادامه داد: برای افزایش بهره‌وری آب در کشاورزی لازم است که علاوه بر انتخاب سیستم‌های آبیاری مناسب، مدیریت و برنامه‌ریزی دقیق‌تری انجام شود، همچنین آموزش کشاورزان و ارتقای آگاهی آن‌ها درباره مزایای استفاده از سیستم‌های نوین ضروری است. با توجه به پتانسیل بالای کشور در این زمینه، می‌توان انتظار داشت که با اجرای صحیح برنامه‌ها و همکاری بین کشاورزان و مدیریت مناسب در این زمینه، بهره‌وری آب در کشور به میزان قابل توجهی افزایش یابد.
افشار با بیان اینکه در حوزه آبیاری، به‌ویژه در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای، چالش‌های متعددی وجود دارد که نیازمند بررسی و مطالبه‌گری از سوی رسانه‌ها و نهادهای تحقیقاتی است، خاطرنشان کرد: هدف ما این است که نقاط ضعف موجود را شناسایی کنیم و بر اساس آن، راهکارهایی برای افزایش بهره‌وری آب در کشاورزی ارائه دهیم. یکی از نکات کلیدی در این زمینه، شناسایی عواملی است که باعث می‌شود درصد بالایی از کشاورزان هنوز به سیستم‌های نوین آبیاری مانند آبیاری قطره‌ای روی نیاورند. به عنوان مثال، عدم آموزش کشاورزی و انتقال دانش به کشاورزان یکی از این عوامل است.
این عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی گفت: توجه به توسعه و ادامه مطالعات و تحقیقات علمی و کاربردی در خصوص افزایش کارایی مصرف آب در محصولات مختلف کشاورزی لازم است. بسیاری از کارهای تحقیقاتی نشان می‌دهد که با استفاده از فناوری‌های نوین می‌توانیم افزایش بهره‌وری داشته باشیم، برای مثال بهره‌وری آب گندم در استان حدود ۰.۷ کیلوگرم در متر مکعب است در حالی‌که در تحقیقات انجام شده در بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی این مرکز، بهره وری آب گندم تا ۱.۸ کیلوگرم بر متر مکعب دست یافتنی است. بنابراین باید برنامه‌ریزی دقیقی انجام شود تا این یافته‌ها با مدیریت مناسب به صورت کاربردی در مزارع کشور اجرا شود.
جهت دریافت لینک کانال ایتای سازمان کلیک کنید