به گزارش روابط عمومی سازمان تات، محسن مفیدی نیستانک در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا گفت: همایش «روز جهانی تنوع زیستی» روز دوشنبه 5 خردادماه با هدف اصلی افزایش آگاهی عمومی در میان کارشناسان، اصحاب رسانه، دولتمردان، تصمیم‌گیرندگان و قانونگذاران برگزار می‌شود.
دبیر برگزاری همایش روز جهانی تنوع زیستی گفت: این همایش در چند محور اصلی برگزار خواهد شد که مهم‌ترین آنها افزایش آگاهی عمومی و تخصصی، ارائه دستاوردهای علمی و ترویجی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (تات) در زمینه تنوع زیستی و امنیت غذایی، و همچنین تکریم پیشکسوتان این حوزه است.
وی اعلام کرد: این رویداد فرصتی برای اطلاع‌رسانی درباره اقدامات سازمان تات بوده که پروژه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت متعددی را در سه حوزه پژوهش، آموزش و ترویج اجرا می‌کند.
مفیدی گفت: یکی از محورهای اصلی فعالیت‌های سازمان تات، «مدیریت تنوع زیستی و منابع ژنتیکی»، شامل جمع‌آوری نمونه‌ها و اطلاعات، مدیریت دائمی آنها در قالب کتابخانه‌های زیستی، کلکسیون‌ها، موزه‌ها، هرباریوم‌ها، باغ‌ها و بانک‌های ژن است.
وی افزود: بهره‌برداری از نتایج این فعالیت‌ها در تولید علم و دانش فنی، توسعه ارقام جدید زراعی و باغی تاب‌آور، نژادهای بومی ارتقاء یافته دام، طیور و آبزیان، و تأمین امنیت غذایی پایدار نیز در دستور کار قرار دارد.
دبیر برگزاری همایش روز جهانی تنوع زیستی توضیح داد: تنوع زیستی دیگر تنها به سه سطح کلاسیک اکوسیستم، گونه و جمعیت محدود نشده و با پیشرفت‌های حوزه‌های مختلف علمی، سطوحی مانند ژن، ژنوم و اطلاعات توالی دیجیتال نیز به این تعریف اضافه شده است.
وی ضمن بیان این‌که حدود ۱۰ درصد از کشور شامل اکوسیستم‌های طبیعی است که تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد؛ گفت: اما اکوسیستم‌های شهری و کشاورزی، که بخش بزرگی از کشور را تشکیل می‌دهند باوجود بهبودی نسبی در سال‌های اخیر همچنان تحت فشارهای شدیدی مانند استفاده بی‌رویه از مواد شیمیایی، گرد و غبار و گرمایش جهانی هستند.
مفیدی افزود: این فشارها تأثیرات منفی بر جمعیت حشرات گرده‌افشان و عملکرد کشاورزی داشته و چالش‌های فزاینده‌ای برای حفظ تنوع زیستی ایجاد کرده‌اند.
مفیدی گفت: از نظر تنوع گونه‌ای طی پنج سال اخیر رشد قابل توجهی در ثبت و شناسایی گونه‌ها اتفاق افتاده، به‌طوری که تنوع گونه‌ای مستند شده از حدود ۹۰۰۰ گونه به بیش از ۵۰ هزار گونه افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود این رقم به حدود ۸۰ هزار گونه برسد.
مفیدی با بیان این‌که این عدد هنوز تنها بخش کوچکی از تنوع گونه‌ای واقعی کشور بوده و نیاز به فعالیت‌های بیشتر وجود دارد؛ افزود: چالش‌های اصلی در این حوزه شامل کمبود ارتباطات جهانی، نیاز به دوره‌های بازآموزی متخصصان، و نوسازی تجهیزات آزمایشگاهی است.
وی درباره تنوع ژنتیکی خاطرنشان کرد: گستره ۹۰ درصدی از مساحت کشور تحت مدیریت وزارت جهاد کشاورزی بوده و این سازمان در محورهای مختلف عملیاتی، از جمله منابع ژنتیکی دام، طیور، گیاهان زراعی و باغی، منابع طبیعی، شیلات و میکروارگانیسم‌ها فعالیت می‌کند.
دبیر برگزاری همایش روز جهانی تنوع زیستی با اشاره به این‌که کمبود آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی مرتبط با قوانین از مهم‌ترین چالش‌ها در حوزه مدیریت تنوع زیستی ایران است؛ افزود: کم بودن آگاهی جامعه، به‌ویژه مدیران و تصمیم‌گیرندگان که گاهی تصمیمات کلان آنها با بی‌توجهی به مسائل تنوع زیستی اتخاذ می‌شود نیز می‌تواند آثار نامطلوب بلندمدتی به دنبال داشته باشد.
مفیدی با اشاره به این که تولید محتواهای آموزشی در کتب درسی دوره‌های ابتدایی و دبیرستان، آموزش‌های پودمانی و غیررسمی، و همچنین محتواهای ترویجی کلاسیک و دیجیتال مانند دستنامه‌ها، پادکست‌ها و کلاس‌های آنلاین در دستور کار سازمان قرار دارد، از علاقمندان دعوت کرد که به «تالار ترویج دانش و فنون کشاورزی» و «شبکه آموزش کشاورزی - شاک» در پورتال سازمان تات مراجعه کنند.
وی با بیان این‌که استفاده از دانش بومی مردم محلی و میان‌سپاری برخی فعالیت‌های حفاظت از تنوع زیستی به جوامع بهره‌بردار مانند روستاییان و عشایر، همواره در برنامه‌های سازمان مورد توجه بوده است، افزود: مواردی که قابلیت واگذاری به بخش خصوصی، تعاون روستایی یا شرکت‌های دانش‌بنیان دارند، به‌صورت قانونی به این بخش‌ها سپرده می‌شود.
دبیر برگزاری همایش روز جهانی تنوع زیستی تاکید کرد: پس از برگزاری همایش، برنامه‌ها و پروژه‌های جاری سازمان تات برای کشف، جمع‌آوری، نگهداری، حفاظت، احیا و توسعه تنوع زیستی در حوزه‌های زراعی، باغی، جنگل و مرتع، شیلات، میکروارگانیسم‌ها و دام و طیور با قوت ادامه خواهد یافت.
وی گفت: این فعالیت‌ها که حدود یک قرن است توسط موسسات تحقیقاتی زیرمجموعه سازمان انجام می‌شود، با هدف بهره‌برداری پایدار از منابع ژنتیکی برای افزایش رفاه و تأمین غذای سالم و امنیت غذایی پایدار دنبال خواهد شد.